Stappenplan voor een energiezuinige en aardgasvrije woonboot

Uw woonboot verduurzamen

Ook als eigenaar van een woonboot kunt u met het verduurzamen van uw woonboot aan de slag. Hierdoor gaat uw energierekening omlaag, krijgt u meer comfort en helpt u het milieu een handje. Bij elk soort woonboot zijn er weer andere dingen om rekening mee te houden bij de energiebesparende maatregelen die u kunt treffen. En huurt u een woonboot? Dan kunt u helaas niet alle maatregelen zomaar uitvoeren. Dat moet dan in overleg met uw verhuurder. U kunt wel altijd kleine energiebesparende maatregelen in een huurwoning uitvoeren. Voor grote energiebesparende maatregelen kunt u contact opnemen met uw verhuurder om te kijken wat de mogelijkheden zijn.

Een aantal woonboot soorten uitgelicht

Woonboten zijn er in verschillende soorten en maten en hebben verschillende bouwperiodes. Eigenlijk is een woonboot een containerbegrip voor elke soort boot die is ingericht om op te wonen en niet als eerste functie (meer) heeft om te varen. Zo kunnen woonboten drijfbakken met een woning erop zijn, zeilschepen die niet meer zeilen of oude binnenvaartschepen die hun functie niet meer uitoefenen. Woonboten zijn onder te verdelen in drie hoofdsoorten:

1. Woonschip

2. Woonvaartuig (schark)

3. Woonark

Hieronder bespreken we de verschillende soorten woonboten, hun eigenschappen en speciale dingen om op te letten.

Aandachtspunten bij het verduurzamen van uw woonboot

Woonboten hebben verschillende kenmerken die overeenkomen met grondgebonden woningen, en specifieke kenmerken afhankelijk van het type woonboot. Hieronder staan een aantal veelvoorkomende ‘problemen’ die bij woonboten aangetroffen kunnen worden.

Algemeen

• Welstandseisen: per gemeente verschillen de welstandseisen voor woonboten. Welstandseisen hebben invloed op hoe bouw- en renovatieplannen passen en mogelijk zijn in de omgeving. De welstandseisen kunnen beperkend zijn in wat er mogelijk is bij het verduurzamen van een woonboot. Denk hierbij aan het omhoogkomen van het dak door isolatie of zonnepanelen. Mogelijk mag dat niet van de welstandseisen van uw gemeente. Controleer dus altijd bij het omgevingsloket [link] of de maatregelen die u wilt uitvoeren binnen de welstandseisen passen. 

• Monumentale status: bijzondere historische schepen kunnen een monumentale status hebben en hebben dan net als monumenten vaak vergunningen nodig voor verbouwingen of renovaties. 

• Gewicht: woonboten worden zwaarder door het toepassen van verschillende energiebesparende maatregelen en installaties. Dit kan invloed hebben op het drijvend vermogen of scheefligging veroorzaken. Dit is vooral bij woonarken het geval, die niet zoals woonschepen ooit gebouwd zijn voor vervoer van zware lading. Het toepassen van bepaalde maatregelen kan daardoor beperkt zijn. Er moet onder andere goed rekening gehouden worden met de plaatsing van bijvoorbeeld een warmtepomp en buffervat.

Noot: Woonboten vallen sinds 2014 onder de woningwet en vallen daardoor ook onder het bouwbesluit; dit leidt nog wel eens tot problemen. Hiervoor is op 1 januari 2018 de wet verduidelijking voorschriften voor woonboten in werking getreden. 

Isolatie

• Bij woonboten is het niet mogelijk om de drijvende delen vanaf de buitenzijde te isoleren. Het isoleren van een woonboot leidt dus eigenlijk altijd tot verlies van woonruimte, omdat vanaf de binnenzijde geïsoleerd moet worden. Dit brengt ook risico op vochtproblemen met zich mee, zeker bij bijvoorbeeld oude binnenvaartschepen die veel ijzeren delen bevatten. Deze kunnen koudebruggen blijven vormen wat tot vochtproblemen en uiteindelijk schimmel kan leiden.

• Woonschepen en -vaartuigen hebben vaak een metalen romp, welke kan zorgen voor condensvorming tussen de romp en het isolatiemateriaal. Dit kan tot vochtproblemen leiden. Goede ventilatie is hierbij erg belangrijk.

• Door de karakteristieke vormen van bijvoorbeeld het casco en de ramen van woonschepen en -vaartuigen is het lastig om bepaalde onderdelen te isoleren.

• In de winter is de vloer van woonboten kouder dan grondgebonden woningen doordat het water meestal kouder is dan de aarde in de winter. Zeker bij een stalen romp kan er veel energie via het water verloren gaan. 

Ventilatie

• Niet alle ruimtes van een woonboot staan in verbinding met de buitenlucht door bijvoorbeeld een raam of rooster. 

• Door het grotere risico op koudebruggen en vochtproblemen is goede ventilatie erg belangrijk 

Opwekken

• Omdat veel woonboten in een stadscentrum of dorpskern liggen en dus omgeven zijn door woningbouw, kan het zijn dat zonnepanelen niet rendabel zijn omdat er te weinig zonuren worden opgevangen. 

• Vanwege welstandseisen van de gemeente mogen zonnepanelen niet altijd geplaatst worden op een woonboot omdat de hoogte van de woonboot te hoog wordt dan dat is toegestaan. 

Verwarmen

• Niet alle woonboten zijn aangesloten op het gasnetwerk van hun buurt of hebben een cv-systeem. Deze woonboten zijn in principe al aardgasvrij, maar maken gebruik van een andere (vervuilende) manier van verwarmen. Denk hierbij aan het gebruik van dieselgeneratoren, houtkachels of (kleine) olie / propaangas gestookte ketels voor verwarming en warmwatervoorzieningen.

Energiezuinig maken van een woonboot

Om uw woonboot energiezuinig en uiteindelijk (aard)gasvrij te kunnen maken, zijn er verschillende stappen te ondernemen. De meest toegepaste slimme maatregelen om woonboten energiezuinig te maken, zijn gericht op isoleren, goede ventilatie voor een gezond binnenklimaat en deels of geheel opwekken van eigen elektriciteit. 

Het beste is om de grotere maatregelen toe te passen als er zich een natuurlijk moment voordoet. Dit is met name het geval bij woonarken. Moet bijvoorbeeld de dakbedekking van uw woonark worden vervangen? Kies dan meteen voor goede dakisolatie vanaf de buitenzijde. Zijn de kozijnen aan vervanging toe? Kies dan gelijk voor het beste isolerende glas. 

Bij woonschepen en -vaartuigen is vaak een integraal plan het beste, omdat het goed isoleren van de binnenkant van het schip een meer uitgebreide klus is waarbij meerdere dingen tegelijk aangepakt moeten worden om vochtproblemen te voorkomen. 

Stap 1: het isoleren van uw woonboot

Net als bij grondgebonden woningen is de eerste stap in het energiezuinig maken van een woonboot isoleren. Met isoleren wordt warmteverlies zo veel mogelijk voorkomen, wat scheelt in de stookkosten. Ook zorgt het voor meer comfort in de woonboot.

U wilt het liefst beginnen met de onderdelen waar de meeste warmte verloren gaat. Doordat water in de winter een koudere temperatuur heeft dan de aarde waar grondgebonden woningen op staan, gaat veel warmte verloren via de onderkant van de romp of de vloer. Daarnaast gaat warmte omhoog, waardoor ook veel warmte via het dak verloren gaat. Omdat bij woonschepen de romp en het dak uit een geheel kunnen bestaan, is integrale aanpak van isoleren de beste manier.  

Isolatiepakket voor woonboten

Isolatie romp of vloer

Woonarken kunnen een kruipruimte hebben in het betonnen casco waar ze op zijn gebouwd. Als er een kruipruimte is van minimaal 50cm diep kunt u vloerisolatie met een goede isolatiewaarde van minimaal Rc 3,5 laten aanbrengen (LTV ready). Bij vloerverwarming isoleert u het liefst nog beter met een isolatiewaarde van Rc 4,5 (LTV ready). Is uw kruipruimte niet diep genoeg? Dan is bodemisolatie een goed alternatief. Lees meer over vloer- en bodemisolatie.

Bij woonschepen en -vaartuigen is de vloer in de romp met bijvoorbeeld hout gelegd of gestort als beton. Als onder de vloer niet geïsoleerd kan worden, is het mogelijk om op de bovenzijde van de vloer isolatiemateriaal aan te brengen. Dit heeft als consequentie dat de vloer een stukje omhoog komt. Om vochtproblemen te voorkomen is het aan te raden de romp als geheel te isoleren. Dit voorkomt het ontstaan van koudebruggen en mogelijke vochtproblemen. 

Dakisolatie

U kunt dakisolatie bij een woonark toepassen aan de binnen- of buitenzijde van het dak met een goede isolatiewaarde van minimaal Rc 4,5 (LTV ready). Meer informatie over dakisolatie vindt u hier. Bij woonschepen is het dak vaak een geïntegreerd onderdeel van de romp en kan alleen vanaf de binnenzijde worden geïsoleerd. Om vochtproblemen te voorkomen is het verstandig dit in zijn geheel te doen. 

Isolatie romp of gevel

U kunt de romp van uw woonschip of -vaartuig vanaf de binnenzijde isoleren. De gevels van een woonark kunnen vanaf de binnenzijde of buitenzijde worden geïsoleerd. Kies hierbij voor een goede isolatiewaarde van minimaal Rc 3,5 (LTV ready). Om bij isolatie vanaf de binnenzijde het ruimteverlies zo beperkt mogelijk te houden, is het verstandig te kiezen voor isolatiemateriaal met een hoge warmteweerstand (Rc-waarde of isolatiewaarde). Zo heeft u minder dik materiaal nodig voor een goed effect. Lees meer over gevelisolatie. 

Isolerend glas

Woonarken en bepaalde woonvaartuigen hebben vaak normale kozijnen zoals grondgebonden woningen. Ze kunnen relatief veel glasoppervlakte hebben ten opzichte van het geveloppervlak. Als uw kozijnen nog in goede staat zijn, kies dan voor goed isolerend HR++ glas in de bestaande kozijnen (LTV ready). Als de kozijnen aan vervanging toe zijn vanwege houtrot of om een andere reden, dan is zeer goed isolerend HR+++ glas de beste keuze (LTV ready).

Woonschepen hebben vaak nog originele ramen met bijzondere vormen. Als hier geen isolerend glas in past, is het mogelijk om voorzetramen te plaatsen. 

Lees meer over isolerend glas.

Stap 2: goed ventileren van uw woonboot

Omdat de woonboot met goede isolatie en naad- en kierdichting als het ware luchtdicht wordt gemaakt, is goede ventilatie met warmteterugwinning een belangrijke tweede stap in het verminderen van de warmtevraag. Ook zorgt dit voor een gezond en comfortabel binnenklimaat.

Zeker omdat woonboten meer kans hebben op vochtproblemen is goede ventilatie extra belangrijk om dat te voorkomen. Daarnaast is het zonde om in een goed geïsoleerde woonboot alsnog koude lucht binnen te halen door het openzetten van ramen of roosters.

Ventilatiemogelijkheden voor uw woonboot

Door het toepassen van balansventilatie met warmteterugwinning kan een woonboot geventileerd worden met beperkt warmteverlies. Balansventilatie kan centraal of decentraal toegepast worden. 

Gaat u een grotere verbouwing doen aan uw woonboot waarbij bijvoorbeeld de binnenkant wordt gestript? Dan kunt u kijken of u meteen een centraal gestuurd systeem aan kunt leggen voor alle woonruimtes. Bij een kleinere verbouwing is het mogelijk een decentrale ventilatiebox voor woonruimtes waar u stookt te kiezen. 

Zijn er ruimtes die geen verbinding hebben met de buitenlucht? Dan gaat de voorkeur uit naar centraal gestuurd, om ook de woonruimtes waar bijvoorbeeld geen ramen zitten van voldoende schone lucht te kunnen voorzien. 

Lees meer over ventilatie. 

Stap 3: zonne-energie gebruiken voor uw woonboot

Zonne-energie komt gratis en voor niets op het dak van uw woonboot terecht. Heeft u voldoende ruimte op het dak van uw woning en een gunstige ligging voor de zon? Dan is het slim om daar iets mee te doen door zonnepanelen of zonnecollectoren te plaatsen. Daarmee wekt u duurzaam elektriciteit en/of warmte op die bovendien kan zorgen voor een flinke besparing op de energierekening.

Omdat veel woonboten in een stadscentrum of dorpskern liggen en dus omgeven zijn door woningbouw, kan het zijn dat zonnepanelen in dat geval niet rendabel zijn. Dit omdat de ligging en zonvangst ongunstig kan zijn tussen gebouwen. Daarnaast kan het zijn dat vanwege de welstandseisen van de gemeente zonnepanelen niet geplaatst mogen worden, omdat de woonboot te hoog wordt. Ga dit altijd na bij uw gemeente. 

Naast zonnepanelen kunt u ook gebruik maken van een zonneboiler. Deze kan gebruikt worden voor verwarming en/of warm tapwater. De beperkende factor kan het boilervat of buffervat zijn. De inhoud en gewicht hiervan is beperkt, omdat uw woonboot anders mogelijk scheef komt te hangen of van invloed is op het drijvend vermogen van uw woonboot. Daarnaast kan het zo zijn dat op koude winterdagen, wanneer de minste zonuren op een dag zijn, de zonneboiler niet voldoende verwarmt. Een zonneboiler is vaak pas rendabel als u een hoog tapwaterverbruik heeft wat u hiermee kunt aanvullen. 

Bij woonschepen kan het gedeelte boven de oude laadruimte mogelijk geschikt zijn voor zonnepanelen. Houdt hierbij wel rekening met het dragende vermogen van de constructie en of dit voldoende is voor zonnepanelen. 

Lees meer over zonnepanelen en lees meer over zonneboilers.

Stap 4: uw woonboot aardgasvrij verwarmen

Veel woonarken zijn aangesloten op het gasnetwerk. Woonschepen zijn dat niet altijd, zeker niet als het nog varende woonschepen zijn. Deze maken gebruik van bijvoorbeeld propaangas uit een tank. Ook dit gas is een fossiele brandstof en zullen we uiteindelijk niet meer kunnen gebruiken. Om in de toekomst gasvrij te kunnen wonen op een woonboot is het belangrijk te begrijpen wat het betekent om een bestaande woonboot zonder gas te verwarmen.  

Gas wordt gemiddeld genomen in een woning vooral gebruikt voor verwarming (80%). Koken (5%) en het gebruik van warm tapwater (15%) maken een veel kleiner deel uit van het gasverbruik. De grootste hoeveelheid gas wordt dus in de meeste woningen besteed aan het verwarmen. Daarom zijn stap 1 (isoleren) en stap 2 (ventileren) essentieel in het realiseren van een gasvrije woning. Isoleren en ventileren met warmteterugwinning helpen de warmtevraag van een woning zo veel mogelijk te verminderen. Omdat veel elektriciteit nog veelvuldig wordt opgewekt door aardgas- en kolencentrales, is ook stap 3 (zonne-energie) belangrijk in het aardgas- en fossielvrij maken van een woning.

Na het toepassen van stap 1 en stap 2 kan een woning op een energiezuinige manier gasvrij worden verwarmd. Wat daarvoor verder nog nodig is, wordt hieronder besproken.

Misschien verwarmt u uw woonboot al gasloos. Dat is op zich mooi, want dan bent u al gasvrij. Dan is het energiezuinig maken van uw woonboot nog steeds verstandig. Bij elke vorm van verwarming kan energie bespaard worden, meer wooncomfort worden gecreëerd en de energierekening worden verlaagd door stap een, twee en drie uit te voeren. Vaak zijn de alternatieve vormen van verwarming, zoals dieselgeneratoren, stoken op olie of houtkachels ook niet de meest energiezuinige en schone alternatieven. Daarom kan het ook voor u interessant zijn om over te stappen op een energiezuiniger en schoner alternatief. Deze worden hieronder besproken.

Voorwaarden om een woonboot aardgasvrij te maken zijn:

• Goede isolatie;

• Goede ventilatie met warmteterugwinning;

• Een lage temperatuur afgifte systeem zoals vloerverwaming, wandverwarming, of LTV convectoren.

Bij iedere woning is het belangrijk om te weten wat er in de toekomst aan voorzieningen worden aangelegd in de wijk om de woning duurzaam van warmte te voorzien. Deze plannen (warmtevisie) van de gemeente zijn eind 2021 bekend gemaakt. U kunt zich hierop voorbereiden met maatregelen die hoe dan ook voor u interessant zijn omdat ze de energierekening verlagen. Goed isoleren en goede ventilatie toepassen is altijd verstandig, zeker als u plannen heeft voor een grote verbouwing of renovatie.

Oplossingen voor aardgasvrij verwarmen

Er zijn op dit moment drie oplossingen bekend om te kunnen verwarmen zonder aardgas.

Aardgasvrij verwarmen op lage temperatuur: elektrisch verwarmen of een lage temperatuur warmtenet

Verwarmen op lage temperatuur (LT) gebeurt met temperaturen van maximaal 50 graden. Elektrisch verwarmen kan op twee manieren: met een (hybride) warmtepomp of met infraroodverwarming. Infraroodverwarming is stralingswarmte en voelt net als een terrasverwarmer. Verwarmen met een warmtepomp gebeurt met water door het CV systeem op lage temperatuur. Dit gebeurt ook bij een LT warmtenet. Met een LT warmtenet wordt water met maximaal 50 graden naar de woning vervoerd, wat wordt gebruikt voor de verwarming en het warme tapwater. Voor verwarmen op lage temperatuur moet het warmteafgifte systeem in de woning geschikt zijn. Systemen die geschikt zijn voor het afgeven van warmte op lage temperatuur zijn vloerverwarming en laag temperatuur convectoren. Daarnaast zal op elektriciteit moeten worden gekookt. Lees meer over warmtepompen of infraroodverwarming. 

Aardgasvrij verwarmen op medium temperatuur: een medium temperatuur warmtenet

Bij verwarmen op medium temperatuur (50 - 70 graden) wordt met een medium temperatuur warmtenet water naar de woning vervoerd wat wordt gebruikt voor de verwarming en het warme tapwater. Bij hele oude radiatoren kan het zijn dat deze moeten worden aangepast om warmte op deze temperaturen te kunnen afgeven. Er zal elektrisch moeten worden gekookt.

Aardgasvrij verwarmen op hoge temperatuur: een hoge temperatuur warmtenet of groen gas oplossing

Bij verwarmen op hoge temperatuur (70 - 90 graden) wordt door een hoge temperatuur warmtenet water naar de woning vervoerd, wat wordt gebruikt voor verwarming en warm tapwater. Er hoeft niks aan het verwarmingssysteem aangepast te worden. Er zal wel elektrisch gekookt moeten worden. Bij een groen gas oplossing hoeft er niks in de woning te veranderen.

Besparen op gas voor warm tapwater: badkamer verbouwen

Als u plannen heeft om de badkamer te gaan verbouwen en een nieuwe frisse uitstraling te geven, is dit ook het moment om na te denken over energiebesparende maatregelen die u in de badkamer kunt toepassen. Het is mogelijk om een douche met warmteterugwinning te installeren. Bij dit systeem wordt warmte uit het afvoerwater teruggewonnen. Deze warmte wordt vervolgens gebruikt om het schone koude water wat naar de mengkraan gaat vast voor te verwarmen. Op die manier bespaart u gas voor het verwarmen van tapwater.

Een andere slimme zet is een waterbesparende douchekop. Door het water te mengen met lucht, ervaart u een net zo comfortabele douchestraal terwijl er minder warm tapwater wordt gebruikt. Ook zo bespaart u op gas voor het maken van warm tapwater. 

Slim energie besparen 

Naast 'grote' energiebesparende maatregelen die enige planning en vakmanschap vereisen zijn er ook kleinere energiebesparende maatregelen die u vaak zelf kunt doen om uw woonboot toekomstbestendig te maken en waar u energie mee bespaart. Hieronder staan al een paar slimme energiebesparende maatregelen.

Ledverlichting

Het vervangen van gloeilampen en halogeenlampen voor LED bespaart veel energie, ook als de lampen nog niet kapot zijn. Dit verdient zichzelf binnen een jaar terug. Spaarlampen kunnen gebruikt blijven worden tot ze stuk gaan.

A+++ apparaten

Het vervangen van een oude apparaat zoals koelkast, wasmachine en droger voor een A+++ apparaat bespaart op elektriciteitskosten gedurende de gehele levensloop van het apparaat. Kijk dus niet alleen naar aanschafkosten.

Slimme thermostaat

Met een slimme thermostaat kan verwarmen worden ingesteld op gewoontes, ritme en gedrag. Ook kan van een afstand de thermostaat bediend worden. Dit zorgt voor efficiënter stookgedrag en zo een besparing op gas.

Keuken verbouwen

Als u de keuken gaat verbouwen kunt u meteen kiezen voor koken op inductie. Dit is een kleine stap richting aardgasvrij wonen. Daarnaast kunt u kiezen voor een recirculatie afzuigkap. Dit type afzuigkap heeft geen afvoerkanaal en is niet aangesloten op de buitenlucht. Er kan dus geen koude lucht via naar binnen komen.

Voor meer tips kunt u het e-book met 50 energiebespaartips van Regionaal Energieloket downloaden.

Kosten en besparingen

Het investeren in een energiezuinige en aardgasvrije woonboot brengt natuurlijk kosten met zich mee. Daarnaast biedt het ook vele voordelen.

Elektrisch koken

Naast bovenstaande is het bij het volledig aardgasvrij wonen in de situatie van elektrisch verwarmen en aangesloten worden op een warmtenet, ook noodzakelijk om elektrisch te gaan koken. Het aanschaffen van een inductiekookplaat en aanpassen van de meterkast kost gemiddeld ongeveer €1.000 tot €2.000.

Slimme besparingen

Slimme besparingen zoals ledverlichting, leidingisolatie of een waterbesparende douchekop verdient u vaak binnen 1 à 2 jaar al terug.

Voordelen van een duurzame woonboot

Maandelijks betaalt u een aardig bedrag aan de energiemaatschappij. Dat is best zonde, want u kunt dat geld ook investeren in energiebesparende maatregelen die uw wooncomfort vergroten en uw energierekening verlagen. Bovendien toont onderzoek aan dat investeren in duurzame maatregelen een positief effect heeft op de woningwaarde.

Schatting jaarlijkse energiekosten van een gemiddeld Nederlands huishouden

• Nu (jaar 1): €1.690

• Volgend jaar (jaar 2): €1.733

• Over 15 jaar (jaar 15): €2.405

Totale energiekosten over 15 jaar: €30.404

Toelichting: De afgelopen jaren zijn de kosten voor energie gemiddeld met 2-3% per jaar gestegen. De kosten lopen zo behoorlijk op. Over een periode van 15 jaar geeft u zo ruim €30.404 uit aan uw energierekening. 

Andere voordelen

• Lagere maandelijkse woonlasten

• Hogere woningwaarde

• Tegengaan van onnodige CO2 uitstoot

• Verhoging van wooncomfort en gezondheid

• Aanpakken van gebreken

• Toekomstbestendig maken van de woning

• Autonomie: Als u een nog varend woonschip heeft, is het hebben van aansluitingen aan de wal ongunstig. Om zoveel mogelijk autonoom te zijn is het toepassen van de energiebesparende maatregelen slim, omdat u minder afhankelijk bent van energie over het algemeen. Hoe lager uw energiebehoefte, hoe makkelijker u het zelf op een duurzame manier kunt opwekken.   

Financieren van een duurzame woonboot

Ondanks dat u als woonbootbewoner aan het bouwbesluit moet voldoen, gelden niet alle leningen en subsidies voor u. Bekijk altijd goed de voorwaarden en of u als woonbootbewoner wordt uitgezonderd.

Landelijke subsidies

Landelijke subsidie waar u wel aanspraak op kunt maken: 

ISDE Subsidie: isolatiemaatregel, warmtepomp, zonneboiler of aansluiting op warmtenet

De overheid heeft voor isolatiemaatregelen, warmtepompen, zonneboilers en aansluiting op een warmtenet een subsidie beschikbaar gesteld. Dit is de Investerings Subsidie Duurzame Energie (ISDE). Ook woonbooteigenaren-bewoners kunnen hiervan gebruik maken, mits ze aan alle voorwaarden voldoen die het RvO stelt aan grondgebonden woningeigenaren-bewoners. De hoogte van de subsidie is afhankelijk van het type maatregel wat u laat uitvoeren. Er zijn een paar belangrijke voorwaarden:

• U laat de maatregelen uitvoeren door een bedrijf ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

• Bij isolerende maatregelen geldt dat als u binnen 2 jaar 2 isolatiemaatregelen of 1 isolatiemaatregel en 1 andere maatregel (bijvoorbeeld een warmtepomp) laat uitvoeren dat u dan 2x zoveel subsidie krijgt op de isolatiemaatregelen.

• Bij een warmtepomp, zonneboiler of aansluiting op warmtenet geldt dat u maar 1 maatregel hoeft uit te laten voeren.

• U vraagt de subsidie achteraf aan.

• U voldoet voor isolerende maatregelen aan de minimale eisen van isolatiewaarde en oppervlakte.

Er zijn nog meer voorwaarden voor de subsidie. De subsidie wordt afgegeven door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RvO). Meer informatie over de ISDE subsidie en alle voorwaarden vindt u op de website van het RvO.

Lokale en regionale subsidies

Naast de landelijke subsidies, zijn er ook in specifieke gemeentes of regio’s initiatieven beschikbaar gesteld om investeringen in energiebesparende maatregelen te stimuleren. Denk bijvoorbeeld aan subsidies voor groene daken, aardgasvrij wonen of speciale leningen met 0% rentetarief.

Meer informatie over subsidies, leningen en fiscale regelingen vindt u op onze website onder het kopje subsidies en leningen, of via de Energie Subsidiewijzer.

Btw regelingen

Op dit moment profiteert u van een verlaagd btw-tarief op isolatiemaatregelen. Voor vloer-, dak-, spouwmuur- en glasisolatie geldt een verlaagd btw-tarief van 9% (normaal 21%) op het arbeidsloon. Let op, dit geldt dus niet voor de materialen!

Bij het kopen van zonnepanelen kunnen particulieren de btw op de totale investering terugvorderen. Dit betekent dat u van de totale aankoopsom, 21% kunt terugvragen. Het terugvragen van de btw is relatief eenvoudig. Sommige installateurs ontzorgen hun klanten daarbij, andere besteden dat uit aan derden. U kunt het natuurlijk ook zelf doen.

Leningen

De Energiebespaarlening  is door de overheid in het leven geroepen om particulieren te stimuleren te investeren in het verduurzamen van de woning. U kunt tot maximaal 25.000,- euro lenen voor energiebesparende maatregelen. Wilt u de woning renoveren tot Nul Op de Meter (NOM-woning), dan kunt u zelfs tot 65.000,- euro lenen. U betaalt een aantrekkelijke rente die gedurende de hele looptijd van de lening vaststaat. Meer informatie vindt u op de website van de Energiebespaarlening.

De Duurzaamheidslening  wordt door het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn) in samenwerking met provincies en gemeenten lokaal aangeboden tegen gunstige voorwaarden. Meer informatie vindt u op de website van de Duurzaamheidslening.

Financiering via uw hypotheek

Ook is het bij verschillende banken mogelijk om energiebesparende maatregelen te financieren in de hypotheek van de woning of door het afsluiten van een speciaal groendepot. Informeer bij uw bank voor de mogelijkheden.

Wat is mijn volgende stap?

1. Breng uw situatie in kaart: wat zijn uw energielasten over de komende 15 jaar en welke natuurlijke momenten voor verbouwing of renovatie komen er aan?

2. Bepaal uw eigen ambities: wilt u uw energierekening omlaag krijgen, uw comfort verhogen, of liever zo snel mogelijk van het aardgas af ongeacht de plannen van de gemeente?

3. Bekijk in het bovengenoemde stappenplan welke stappen u nu al kunt nemen

4. Achterhaal wat er al bij u in de buurt gebeurt: zijn er collectieve acties waar u aan mee kunt doen?

5. Informeer bij de gemeente hoe het staat met de 'transitievisie warmte' en wacht tot deze plannen rond zijn voor u grote kostbare ingrepen doet (tenzij het een natuurlijk moment is: bijvoorbeeld dakbedekking betekent is meteen mee-isoleren!)

6. Meer informatie over de verschillende maatregelen? Ga terug naar de beginpagina.

7. Op zoek naar bedrijven om mee aan de slag te gaan? Kijk bij vakspecialisten.

8. Benieuwd naar financieringsmogelijkheden? Bekijk de mogelijke subsidies en leningen.

Goede voorbeelden

Benieuwd naar verhalen uit de praktijk? Bekijk deze goede voorbeelden!

Isolatie

• Voorbeeld van kruipruimte isolatie bij een woonboot 

• Voorbeeld van een duurzaam woonschip welke is geïsoleerd en een warmtepomp heeft

Ventilatie

• Voorbeeld van een duurzame woonboot welke gasloos is en ventilatie met warmteterugwinning heeft

Zonne-energie

• Voorbeeld van een woonboot met zonnepanelen

• Voorbeeld van een woonboot met zonneboiler

Duurzaam verwarmen

• Gebruik van een water-water warmtepomp bij een woonboot

• Woonboten die zijn aangesloten op een warmtenet 

• Woonboot die gebruik maakt van vloerverwarming en warmtepomp

• Voorbeeld van een all electric woonboot

• Voorbeeld van een aardgasvrije woonboot

• Filmpje over een groen en bijna volledig off grid woonschip

• Voorbeeld van een duurzaam woonschip welke is geïsoleerd en een warmtepomp heeft

• Voorbeeld van een duurzame woonboot welke gasloos is en ventilatie met warmteterugwinning heeft

Nieuwbouw

• Voorbeeld van een duurzame en energiezuinige nieuwbouw woonboot