Ga direct naar hoofdcontent
woning verbeteringen
verwarmen en koelen
warmtepomp

koelen met een warmtepomp

Zo werkt koelen met een warmtepomp

Wist u dat u met veel warmtepompen niet alleen kunt verwarmen, maar ook kunt koelen. Dat is handig tijdens warme zomerdagen. Op deze pagina leest u hoe koelen met een warmtepomp werkt, wat het kost en welke aanpassingen aan uw huis nodig zijn. 

Hoe werkt koelen met een warmtepomp?

Een warmtepomp kan uw huis koelen. Hoe dat werkt, hangt af van het type warmtepomp dat u heeft. Heeft u een buitenlucht of bodem warmtepomp? Dan kunt u koelen door de warmtepomp koud water te laten maken. Het koude water stroomt door uw vloerverwarming of (lage temperatuur) radiatoren. De kou uit het water komt in uw kamer terecht. Daardoor wordt de kamer langzaam kouder. 

Koelen met een buitenlucht of bodem warmtepomp is anders dan met een airco (lucht-lucht warmtepomp). Een warmtepomp kan uw hele huis langzaam en gelijkmatig koelen. 

Een airco blaast koude lucht de ruimte in. Daardoor koelt een airco de ruimte sneller en meer af. Sommige mensen vinden dit minder comfortabel. Omdat u de lucht voelt stromen. Met een airco kunt u alleen uw hele huis koelen als in elke ruimte een airco-unit hangt.

airco koelen

Twee manieren van koelen

Een warmtepomp kan op twee manieren koelen: ‘actief’ en ‘passief’. Welke warmtepomp u heeft bepaalt of u actief of passief koelt. 

Actief koelen

Bij actief koelen zet de warmtepomp de warme buitenlucht om in koude lucht of koud water. De warmtepomp (compressor) moet hard werken om dit te doen. Dit kost veel stroom. 

Welke warmtepompen koelen actief:

  • Hybride buitenlucht warmtepomp

  • Buitenlucht warmtepomp

  • Lucht-lucht warmtepomp (airco)

Passief koelen

Passief koelen kan alleen bij een bodem of grond(water) bron. Bij passief koelen is de bron zelf al koud en hoeft de warmtepomp (compressor) het water niet af te koelen. Dit betekent dat de warmtepomp de kou, die uit de  bodem komt,  alleen maar rond hoeft te pompen. De bodem blijft in de zomer namelijk redelijk koel. De warmtepomp hoeft daarom niet actief te koelen. Passief koelen verbruikt weinig stroom. Soms is passief koelen zelfs nodig om de bodembron op de juiste temperatuur te houden.

Welke warmtepompen koelen passief:

  • Bodem warmtepomp

  • Grond(water) warmtepomp

Wat kost koelen met een warmtepomp?

Hieronder geven we een voorbeeld van de kosten. In het voorbeeld gaan we uit van:

  • Een goed geïsoleerde twee-onder-een-kap woning van 130 m2

  • 400 uur koelen per jaar (gemiddeld in Nederland)

  • Een stroomprijs van  €0,30 per kWh (prijspeil januari 2025)

Kosten actief koelen (met buitenlucht warmtepomp)

De hoeveelheid energie die nodig is om een woning actief te koelen, hangt af van het type warmtepomp. In het rekenvoorbeeld gaan wij uit van 1.500 Watt per uur (gemiddeld voor een buitenlucht warmtepomp). 

Rekenvoorbeeld:

  • Verbruik: ongeveer 1.500 W per uur

  • 400 uur x 1.500 W = 600 kWh per jaar

  • Kosten: ongeveer €180 per jaar

Kosten passief koelen (met bodemwarmtepomp)

De temperatuur van de bodem is meestal tussen de 10 en 12 graden Celsius. Dit is de ideale temperatuur om mee te koelen. Het koude water hoeft alleen nog maar rondgepompt te worden. Hiervoor is weinig energie nodig. 

Rekenvoorbeeld:

  • Verbruik: ongeveer 120 W per uur

  • 400 uur x 120 W = 48 kWh per jaar.

  • Kosten: ongeveer €14 per jaar 

Welke aanpassingen zijn nodig in huis?

Om te kunnen koelen met een warmtepomp, moet u soms wat dingen aanpassen: 

  • Koelen werkt het best met vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren.

  • U heeft kunststof leidingen en verdelers nodig. Door de leidingen gaat koud water. Bij metalen leidingen kan condens ontstaan, daarom is koelen met metalen leidingen niet mogelijk.

  • Om te kunnen koelen met een buitenlucht warmtepomp heeft u vaak een koelmodule nodig. 

Ingefreesde vloerverwarming in een betonnen vloer

‘Verplicht’ koelen met een grondwaterwarmtepomp

Tijdens het koelen haalt u kou uit de bodem of grondwaterbron en stopt tegelijk warmte terug. Hierdoor wordt de bron warmer. De warmtepomp gaat dan zuiniger werken, wanneer u gaat verwarmen. Want hoe warmer de bron, hoe zuiniger de warmtepomp kan werken. 

Als u een bodem- of grondwater warmtepomp heeft is het dus slim om te koelen. Ook als u niet thuis bent. Met een grondwater warmtepomp is het zelfs verplicht om te koelen. De koude en de warmte in de bron moet u in evenwicht houden.

Wilt u verwarmen en koelen met een warmtepomp?

Kijk dan op onze vakspecialistenpagina. Daar vindt u installateurs bij u in de buurt.

Er zijn ook andere manieren om uw huis koel te houden in de zomer. Wilt u weten hoe? Lees dan onze slimme tips voor een aangename woning in de zomer.