Woon ik in een monument?

Wanneer is een gebouw een monument?

Verschillende soorten monumenten

Een monument is een gebouw met een bijzondere waarde. Dit kan een cultuurhistorische of wetenschappelijke waarde zijn. Er zijn verschillende soorten monumentale woningen:

• Rijksmonumenten

• Provinciale monumenten

• Gemeentelijke monumenten

Veel mensen denken bij monumenten aan oude gebouwen in binnensteden, zoals aan grachten of markten. Maar ook dorpen kunnen monumenten hebben. En ook woonboten en boerderijen kunnen een monumentale status hebben.

Rijksmonument

De Rijksoverheid beschermt rijksmonumenten. Dit gebeurt om hun historische waarde en uitstraling te behouden. De Erfgoedwet regelt deze bescherming. U kunt controleren of u pand een rijksmonument is via het Rijksmonumentenregister. Rijksmonumenten zijn volledig beschermd, zowel van binnen als van buiten.

Provinciaal monument

Provinciale monumenten worden door de provincie beschermd. Deze komen alleen voor in Noord-Holland en Drenthe. Vraag na bij uw provincie na of uw pand een provinciaal monument is.

Gemeentelijk monument

Gemeenten kunnen gebouwen belangrijk vinden voor de plaatselijke historie. Deze gebouwen komen op de gemeentelijke monumentenlijst. Vraag bij de afdeling Monumentenzorg van uw gemeente of uw woning op deze lijst staat.

Beschermd stads- of dorpsgezicht

Een beschermd stads- of dorpsgezicht bestaat uit meerdere panden met een karakteristieke uitstraling. Voor deze gebieden gelden speciale regels. Niet elk pand in zo'n gebied is een monument, maar ze moeten wel aan bepaalde regels voldoen. Deze regels zijn strenger dan voor andere gebieden. Er zijn gemeentelijk en rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten. Op deze pagina vindt u de beschermde stads- en dorspaanzichten. Woningen in deze gebieden moeten voldoen aan specifieke criteria en bestemmingsplannen. Vaak zijn zichtbare delen vanaf de straat beschermd en mogen niet zomaar veranderd worden.

Mobiel Erfgoed

Naast gebouwen kunnen ook historische vervoersmiddelen monumentaal zijn. Dit noemen we mobiel erfgoed. Historische woonschepen kunnen bijvoorbeeld een monumentale status hebben.