Revolutionairen op IJburg - volledig aardgasvrij

Met een gezonde dosis aan rebellie en standvastigheid kom je een heel eind volgens Marc en Tineke.

Na de aankoop van hun huis op IJburg besloten ze te verduurzamen. Kennissen, maar ook de aannemer, een installateur en zélfs een ingenieur zeiden allemaal hetzelfde; “Kan niet.”. Het stel bewijst het tegendeel. Zelfstandig en met een paar omwegen is hun woning inmiddels energie neutraal.

Een bak vol principes en doorzettingsvermogen

De woning van Marc en Tineke was vanaf de oplevering in 2010 aangesloten op een warmtenet. Toch gingen ze op zoek naar een oplossing die in hun ogen nog duurzamer en gezonder was. Marc: “De centrale die nu warmte levert aan het warmtenet op IJburg wordt op gas gestookt. Over tien tot vijftien jaar komt er een duurzamere centrale. Dat is me gewoon niet snel genoeg.” Tineke: “De huidige centrale wordt misschien aangevuld met een biomassacentrale. Ik maak me zorgen over wat dat met de luchtkwaliteit hier op IJburg gaat doen.”. In een biomassacentrale wordt warmte opgewekt door materialen als bijvoorbeeld houtsnippers te verbanden. Ze vult zichzelf aan “Eigenlijk heb je een bak vol principes en doorzettingsvermogen nodig.”. Na de koop van het huis twee jaar geleden beginnen Marc en Tineke direct met verbouwen en verduurzamen. Op dit moment leven ze in een energieneutraal huis dat net zoveel energie opwekt als dat de verwarming en het warme water nodig hebben.

Waar anderen overtuigd waren dat Marc en Tineke hun plannen niet konden waarmaken, bleven zijzelf zeker van hun zaak. Tineke legt uit: “We gingen met deze hele rij huizen verbouwen, we wonen in een hofje. We zijn tot nu toe de enigen die op deze manier hebben verduurzaamd. Veel mensen hebben er een verkeerd beeld van. Dit komt deels door voorlichting vanuit ‘experts’. Zo zou het niet mogelijk zijn om de woning energieneutraal te krijgen, zou het veel te duur zijn, kunnen er maar een paar panelen op het dak en kan je niet van het warmtenet af. Maar het kan dus wel. Marc vult aan: “Je moet het zelf goed uitzoeken, dan kan er veel. Je moet omdenken”.

Het beste alternatief voor elke buurt

Gemeente Amsterdam is bezig met de uitrol van het warmtenet in Amsterdam. Een warmtenet is een netwerk van leidingen onder de grond. Door deze leidingen stroomt warm water. Dit water komt van een centrale bron en de warmte wordt meestal geleverd door de industrie. Vaak wordt restwarmte van datacentra of afvalverwerkingsbedrijven gebruikt om het water te verwarmen. Op dit moment leveren de Diemercentrale en het AEB Amsterdam de stadswarmte. Het warme water gaat via de leidingen van de bron naar de woningen, kantoren en andere gebouwen.

Een woning die is aangesloten op een warmtenet in plaats van op een gasnet stoot in Amsterdam ongeveer 50 tot 70% minder CO2 uit. Dit exacte aantal is afhankelijk van de bron van het warmtenet. De doelstelling van de gemeente is dat stadswarmte binnen 10 tot 15 jaar 100% duurzaam moet zijn. In de Transitievisie warmte staat beschreven wat het beste alternatief is voor welke buurt. Met beste bedoelen we dat de oplossing duurzaam is, maar tegelijkertijd ook de laagste kosten heeft voor de hele buurt. Dit kan bijvoorbeeld ook all-electric zijn.

Alles zelf gedaan

Anderhalf jaar geleden liet het stel een extra verdieping op hun huis zetten. Een installatie van buizen, draden en kasten is te zien in de wand die nog openligt. Marc wijst ieder apparaat een voor een aan: “Deze balansventilatie unit verspreidt met de groene buizen warme en frisse lucht door ons hele huis. Hierdoor hebben we een beperkt aantal zonnepanelen nodig om ons huis op temperatuur te houden. Ik sprak met de ingenieur van deze unit. Die liet weten dat deze is ontworpen voor nieuwbouw en niet te installeren is in een bestaande woning. Dus deed ik het zelf.”. Marc gaat door: “Dit is de warmtepompboiler die zorgt voor ons warme water. Door de pomp in de boiler gebruikt het apparaat twee derde minder elektriciteit dan een normale boiler. Hij is dus veel efficiënter en duurzamer."

Vervolgens lopen we naar het balkon en klimmen we via een trap het dak op dat inmiddels vol ligt met zonnepanelen. Deze werden laatst door Marc, zijn zoon en buurman geplaatst. Marc: “Er liggen er vier op het schuurtje en zestien op het dak.”. Het dak heeft Marc witgeverfd. Het wit neemt in de zomer minder warmte op en dit verhoogt de opbrengst van de zonnepanelen.

Revolutionair?

Voor de verduurzaming sloten ze een ‘groene hypotheek’ af. Tineke: “Veel banken staan toe dat je extra leent om je huis te verduurzamen. De bank ziet het als een investering in de toekomst. We betalen nu natuurlijk wel geld aan rente. Maar, kosten aan een energieleverancier die in een vrije markt prijzen kan verhogen hebben we niet. Hiermee leveren we een bijdrage aan een beter milieu. Ook zijn onze kosten lager, stabiel en hebben we in ons huis geïnvesteerd.”.

Het stel geeft toe dat het voor sommigen lastig is om dezelfde stappen als hen te doorlopen. Marc laat weten dat hij anderen wil aansporen om te kijken naar wat ze wél kunnen doen. “Het is niet de bedoeling om mensen af te schrikken, maar om te laten zien wat er wel kan. Het kan ook simpeler dan bij ons. Mijn advies is; begin ergens. Neem bijvoorbeeld ledverlichting. Heb je een eigen dak? Bekijk of zonnepanelen een optie zijn. Dat kan ook samen binnen de vve. Of ga in overleg met je verhuurder wanneer je een woning huurt. Het hoeft niet allemaal tegelijkertijd. Doe het stapje voor stapje en hou het overzichtelijk voor jezelf.”.